KANATLI ÇİÇEĞİ
Kanatlıların (tavuk, hindi, güvercin, kanarya) sakal, ibik, yüz, göz ve ağız kenarlarında, deride, tüy folliküllerinde küçük lezyonlar ve kabarcıklar(kutanöz form); ağız, dil, yutak, larinks, üst solunum yolu mukozasında küçük veya büyük membranlar (difterik form)tarzında bozukluklar oluşturan bulaşıcı viral bir hastalıktır.
Etken;
Poxviridae familyasından Avipoxvirus DNA virüsüdür. İmmunolojik yönden birbirine benzerlik gösteren 4 suşu vardır.
- Tavuk çiçek virüsü
- Hindi çiçek virüsü
- Güvercin çiçek virüsü
- Kanarya çiçek virüsü
Bulaşma;
- Deri yoluyla; batma, delme, sokucu böcekler, sinekler, uyuz etkenleri- Lezyonlardaki yara kabuklarında ve deri döküntülerinde virüs fazlaca bulunur ve etrafa yayılır.
- Solunum yolu ile; ağız ve üst solunum yolu mukozası
- Konjiktiva yolu ile; lakrimal kanallardan solunum yollarına
Klinik Belirtiler;
Kutanöz Form; hayvanların tüysüz yerlerinde (yüz, göz, ağız etrafında, sakal, ibik, tüysüz deri) küçük kızarıklıklar, kabarcıklar tarzında başlar ve kabuklu lezyonlar halinde gelişir. Gaga kenarındaki lezyonlar ağzın açılmasına mani olduğundan beslenme güçlüğü yaratır. Göz kenarındakiler de körlüklere neden olabilir.
Difterik form; beyaz opak nodüller daha çok ağız içinde, dilde, yutakta, yemek borusunda ve larinkste görülür.
Bu iki formun dışında bazı olgular da sinuslarda şişmeler halinde ortaya çıkar (rhinitis formu). Hayvanın yüzü şişer ve burundan akıntı gelir. Bir kısım hayvanda da gizli infeksiyonlara rastlanabilir.
Tedavi;
Uygun tedavi yoktur. Bununla beraber, çiçek hastalığı yavaş yayılım gösterir. Bu nedenle, salgını önlemek için aşılama yapmak mümkündür.
Koruma;
Kümeslerde oluşabilecek çiçek hastalığı salgınlarının kontrolü için biyogüvenlik önlemlerinin uygulanması önemlidir.
İyi çalışan aşıları mevcuttur. Uygulama ile hastalıktan sürüyü koruma sağlanabilmektedir.