MAREK HASTALIĞI (MD)

Karaciğer, böbrek, dalak, gonadlar, pankreas, iris, akciğer, kas ve deride mononükleer lenfositlerin birikmesi ve üremesi sonucu gelişen tümoral, bulaşıcı, öldürücü, lenfoproliferatif viral bir hastalıktır.

Etiyoloji:

Etken herpetoviridae cinsinden gama herpes virustur. Etken zarlı bir DNA virüsüdür.

Serotip I – virulent ve onkojenik,

Serotip II – Tavuk ve Serotip III  Hindi–onkojenik değildir.

Bulaşma:

En önemli bulaşma yolu solunumdur. Kümese giren kişiler, canlılar (kemiriciler, kuşlar, böcekler, vs…) virüs taşınmasında önemli rol oynamaktadırlar. Bulaşma çok hızlı gelişmektedir. Bir önceki dönemde Marek problemi geçirmiş bir işletmenin kümeslerinde çok iyi bir dezenfeksiyon ve temizlik süreci yaşanmalıdır. Tavuk tüyleri hastalığın yayılmasında çok önemli bir etkendir. Bu nedenle kümeste kalabilecek birkaç tüyün bile hastalığı bulaştırmada etkili olacağı unutulmamalıdır.MRK DSE

Semptomlar:

Hastalığın genel klinik bulgularını özetleyecek olursak;

Periferal sinirlerin etkilenmesi ile paraliz oluşur. Lokomotor sinirlerin etkilenmesi ile koordinasyon bozukluğu, sallantılı yürüyüşe neden olur. Kanat sinirleri etkilenmesi ile kanat düşer; boyun sinirleri etkilenirse baş aşağıda tutulur; vagus etkilenmesiyle kursak genişler, sarkar, solunum güçlüğü gözlenir.

Son aşamalarda yeşilimsi diyare, solgunluk, bitkinlik gibi belirtiler eşliğinde gittikçe zayıflar.

Balerin duruşu ( bir bacağın öne diğer bacağın geriye uzatılması ile karakterize oturuş biçimi ) marekte belirgindir.

Nekropsi:

İç organlarda, enfeksiyonun şiddetine ve seyrine göre, çeşitli büyüklükte lenfoid tümörlere rastlanır. Tümörler; yumurtalık, dalak, karaciğer, böbrek, testis, barsaklar, bezsel mide, kaslar, deri, bursa fabricius, kalpte lokalize olmuşladır. Siyatik sinirler ve plexus brachialis esmerleşmiş ve kalınlaşmıştır, gözlerde gri renk ve depigmentasyona rastlanır.MRK..DSEAS

Labrotuvar tanı:

Virüs izolasyonu, serolojik testler, histopatolojik ve sitotoksik muayene ile yapılır.

Serolojik test olarak fluoresan antikor teknikleri, agar jel presipitasyon ve nötralizasyon testleri kullanılmaktadır.

Tedavi:

Viral bir hastalık olması nedeni ile sağaltımı yapılamamaktadır. Semptomların şekillendiği tavuklar genellikle ölürler. Hastalık çıkan işletmelerde hasta hayvanlar sürüden ayrılmalı ve ayrı yerde bakım ve beslemelerine devam edilmelidir.

Koruma ve Kontrol:

Biyogüvenlik önlemlerine özen göstermek korunmadaki ilk koşuldur. Aşı uygulaması olarak, günümüzde kullanılan en etkili kombinasyon HVT+CVI(Rispens) tir. Günlük civcive uygulanır. Amaç civcvilerde oluşan immunite etkisi ile kümese girmeden önce immunglobulinlerin gelişiminin sağlanmasıdır. Ancak günümüzde uygulanan çok daha efektif yöntem ise  civcivlerin yumurtadan çıkmadan önce kuluçkada iken aşılanmalıdır (in ovo). Bu sayede civcviler üç-dört gün gibi bir süre kazanmış olur ki, bu da immunitenin gelişmesi bakımından önemli bir süredir.

Ayrıca yine vektör aşı kombinasyonlarında HVT suşu vektör olarak kullanılıp bazı diğer viruslara karşıkoruma amaçlanmaktadır. Bu aşı grupları kullanılırken oldukça ikkatli olunmalıdır. bu aşılar ile canlı aşı programlarını da ihmal etmeden ilgili aşılarda programlarına dahil edilmelidir.

 AVİAN ENSEFALOMİYELİTİS Avian ensefalomiyelitis (epidemik tremor) başta civciv ve gençler (6-25 günlük) olmak üzere erginlerde, bacak ve kanatlarda felçler, baş, boyun ve vücutta titremeler, inkoordinasyon, erginlerde yumurta veriminde azalmalarıyla karakterize olan bulaşıcı viral bir hastalıktır. Etken; Picarnoviridae grubuna ait RNA virüsüdür. Bulaşma; Yem ve suyun dışkı ile kontaminasyonu, enfeksiyon gözlenen tavuklarla direk temas ve yumurta […]

EGG DROP SYNDROME EDS-76) Tavuklarda; yumurta veriminde düşme, yumurtaların iç ve dış kalitesinde bozulma, yumurta kanalında yangısal reaksiyonlar gözlenen viral bir hastalıktır. Etken; Adenoviridea ailesine ait bir DNA virüsüdür. Bulaşma; Etkenin hayvanlara bulaşması sindirim sistemi yolu ile olur; dışkı ile virüs yem, su, altlık, malzeme ve çevreye saçılır. Ayrıca vertikal yolla bulaşma ile infekte yumurtalardan […]

İnfeksiyöz Bronşitis Hastalığı(IB): Enfeksiyöz bronşit (IB) tavukların oldukça bulaşıcı, akut solunum yolu hastalığıdır. Hastalık güçlükle soluma, öksürük, trakeal raller (trakeal eksudat toplanması), hapşırma ve burun akıntısı ile karakterizedir. Genç hayvanlarda ciddi solunum sıkıntısı oluşturabilir. Solunum sıkıntıları yanında, yumurta veriminde azalma, yumurta kalitesinde ve yumurta kabuğu kalitesinde bozulmalar görülmektedir. Virusun bazı variant suşlarının böbreklerde meydana getirdiği […]

İNFEKSİYÖZ KORİZA: Tavuklarda Haemophilus paragallinarumun neden olduğu akut solunum yolu enfeksiyonudur. Etiyoloji: Haemophilus paragallinarum gr(-), hareketsiz, sporsuz, kapsüllü, çomak şeklindedir. A,B,C olmak üzere üç serovarı mevcuttur. Epizootiyoloji: Tavuklar etkenin doğal konakçıklarıdır. Gençler çok duyarlıdır ve hastalık çok şiddetli seyreder. Semptomlar: İnkübasyon süresi 1-3 gün. Duyarlı hayvanın bulunduğu sürülerde belirtiler 7-10 gün içinde görülür. En belirgin […]

INFEKSİYÖZ LARİNGOTRACHEİTİS – ILT Kanatlılarda Avian herpes virüs 1 tarafından oluşturulan, akut subakut, kronik formlarda seyreden, solunum sistemi yangısı, öksürük solunum güçlüğü ve konjonktivit ile karakterize bulaşıcı, ölüm oranı % 10-30 arasında değişen;  daha çok ergin hayvanlarda gözlenen viral bir hastalıktır. Etken; Herpesvirus familyasına ait bir DNA virüsüdür. Her yaştaki yumurta tavukları enfekte olabilmektedir.  Hastalığa, […]

KANATLI ÇİÇEĞİ Kanatlıların (tavuk, hindi, güvercin, kanarya) sakal, ibik, yüz, göz ve ağız kenarlarında, deride, tüy folliküllerinde küçük lezyonlar ve kabarcıklar(kutanöz form); ağız, dil, yutak, larinks, üst solunum yolu mukozasında küçük veya büyük membranlar (difterik form)tarzında bozukluklar oluşturan bulaşıcı viral bir hastalıktır. Etken; Poxviridae familyasından Avipoxvirus DNA virüsüdür. İmmunolojik yönden birbirine benzerlik gösteren 4 suşu […]

KANATLI LÖKOZU (LENFOİD LEUKOSİS) Tavukların çeşitli organlarında, küçük veya büyük, lenfoid hücre (genellikle B lenfositler) üremeleri (lenfoproliferasyonu) sonucu oluşan tümörlerle karakterize olan kronik ve bulaşıcı viral bir hastalığıdır. Etiyoloji: Etken retroviridae grubuna ait avian retrovirus cinsi, leucosis/sarcoma virusudur. İki adet tek iplikçiği olan RNA virüsüdür. A,B,C,D ve J olmak üzere subgrupları mevcuttur. Epidemiyoloji: Etken asıl […]

KANATLI TÜBERKÜLOZU Mycobacterium avium tarafından oluşturulan ve hayvanın çeşitli organlarında tüberküllerin oluşması ile karakterize olan, bulaşıcı ve kronik bakteriyel bir hastalıktır. Zoonoz bir hastalık olup, daha çok immun sistemi baskılanmış insanlar için tehlike oluşturmaktadır. Etken; M. avium gram pozitif, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz ve aside dirençli bir bakteridir. Besi yerlerinde 20-25 günde üreme gösterir. Bulaşma; Genellikle […]