CORYZA..İNFEKSİYÖZ KORİZA:

Tavuklarda Haemophilus paragallinarumun neden olduğu akut solunum yolu enfeksiyonudur.

Etiyoloji:
Haemophilus paragallinarum gr(-), hareketsiz, sporsuz, kapsüllü, çomak şeklindedir. A,B,C olmak üzere üç serovarı mevcuttur.

Epizootiyoloji:
Tavuklar etkenin doğal konakçıklarıdır. Gençler çok duyarlıdır ve hastalık çok şiddetli seyreder.

Semptomlar:
İnkübasyon süresi 1-3 gün.
Duyarlı hayvanın bulunduğu sürülerde belirtiler 7-10 gün içinde görülür.
En belirgin semptom seromukoid nazal ve okuler akıntı ile yüzde ödem.
Şiddetli vakalarda konjunktivitis.
Solunum güçlüğü, özellikle erkeklerde sakal şişkindir.
Hayvanda ishal, yem ve su tüketiminde azalma.
Yumurtacılarda yumurta verimi %10-40 azalır.
Yumurta veriminin %20’den fazla düşmesi multifaktöriyel bir hastalık göstergesidir.
Morbidite %80-100 ; Mortalite %10 ‘dur.
Nekropside:
Piliçlerde nazal pasajlar, infraorbital sinuslar ve konjunktivada kataralden fibrinopurulente kadar değişen bir yangı. Sakal ve yüzde subkutanöz bir ödem. Trachae’nin üst kısımlarıda etkilenebilir. Akciğer ve hava keseleri ancak komplike durumlarda yangılıdır.
Teşhis:
1-Klinik ve nekropsi bulguları:
İnfeksiyöz koriza özellikle kronik solunum yolu infeksiyonu(CRD), kronik tavuk kolerası, tavuk çiçeği, A-avitaminozis, newcastle, infeksiyöz bronşitis, infeksiyöz laringotracheitis, şişkin kafa hastalığı(SHS) gibi hastalıklarla karışabilir.
2-Labratuvar muayeneleri:
-Bakteriyoskopi:MO preparatlarda gr(-) kokoid, tek, çift veya kısa zincirler şeklinde eksudatlardan yapılan boyamalarda bipolar görülür.
-Kültür:PZR ile teşhisi yapılabilmektedir.
-Seroloji:En sık kullanılan testler pleyt veya tüp aglütinasyon, agar jel presipitasyon(AGP) ve hemaglütinasyon inhibisyon(HI) ve floresan antikor testleridir.
Aglütininler serumda klinik bulguların görülmesinden 7-14 gün sonra ortaya çıkar ve 1 yıl veya daha uzun bir süre kanda saptanabilir.
AGP testi ile infeksiyondan sonra antikorlar 2. aşılamadan sonra ise 11 hafta süre ile saptanabilmektedir.
-Hayvan deneyi.

Tedavi:
Tedavi amacıyla sulfonamid ve diğer antibiyotiklerden yararlanılmaktadır. En sık kullanılanlar eritromisin ve oksitetrasiklindir.
Bunlar dışında sulfonamid-trimetoprim, tetrasiklin kombinasyonlarına ek olarak enrofloksasin ve norfloksasin gibi 2. kuşak fluorokinolonlar kullanılmaktadır.
Sağaltımda 5-7 gün sonra klinik belirtiler kaybolur. Ancak sağaltıma devam edilmez ise hastalık nüks eder.

Koruma ve Kontrol:
Dikkat edilecek hususlar: Öncelik yine BİYOGÜVENLİK’tir. Bu kavramı unutmayacağız unutturmayacağız.
1-İşletmeye infekte tavuk girmesini önlemek
2-Hastalık çıktığında erken teşhis ve uygun ilaçla sağaltım.
3-Kümes hijyeni, uygun bakım ve beslemenin yapılması.
4-Farklı yaş ve cinsteki hayvanların bir arada tutulmasını önlemek.
5-Hastalık çıkan kümese yeni hayvan koymadan dezenfeksiyonu yapmak.
Bunun haricinde serogruba spesifik aşılar uygulanmalı. Her biri en az 10 üzeri 8 cfu bulunduran aşının 2. dozu ilk olarak 3-6 haftalıkken ve sonra 16 haftalıkken derialtı yolla verilir.
Canlı aşıda kullanılabilmekte ancak taşıyıcı hayvanda infeksiyon meydan getirebilmektedir.

 AVİAN ENSEFALOMİYELİTİS Avian ensefalomiyelitis (epidemik tremor) başta civciv ve gençler (6-25 günlük) olmak üzere erginlerde, bacak ve kanatlarda felçler, baş, boyun ve vücutta titremeler, inkoordinasyon, erginlerde yumurta veriminde azalmalarıyla karakterize olan bulaşıcı viral bir hastalıktır. Etken; Picarnoviridae grubuna ait RNA virüsüdür. Bulaşma; Yem ve suyun dışkı ile kontaminasyonu, enfeksiyon gözlenen tavuklarla direk temas ve yumurta […]

EGG DROP SYNDROME EDS-76) Tavuklarda; yumurta veriminde düşme, yumurtaların iç ve dış kalitesinde bozulma, yumurta kanalında yangısal reaksiyonlar gözlenen viral bir hastalıktır. Etken; Adenoviridea ailesine ait bir DNA virüsüdür. Bulaşma; Etkenin hayvanlara bulaşması sindirim sistemi yolu ile olur; dışkı ile virüs yem, su, altlık, malzeme ve çevreye saçılır. Ayrıca vertikal yolla bulaşma ile infekte yumurtalardan […]

İnfeksiyöz Bronşitis Hastalığı(IB): Enfeksiyöz bronşit (IB) tavukların oldukça bulaşıcı, akut solunum yolu hastalığıdır. Hastalık güçlükle soluma, öksürük, trakeal raller (trakeal eksudat toplanması), hapşırma ve burun akıntısı ile karakterizedir. Genç hayvanlarda ciddi solunum sıkıntısı oluşturabilir. Solunum sıkıntıları yanında, yumurta veriminde azalma, yumurta kalitesinde ve yumurta kabuğu kalitesinde bozulmalar görülmektedir. Virusun bazı variant suşlarının böbreklerde meydana getirdiği […]

İNFEKSİYÖZ KORİZA: Tavuklarda Haemophilus paragallinarumun neden olduğu akut solunum yolu enfeksiyonudur. Etiyoloji: Haemophilus paragallinarum gr(-), hareketsiz, sporsuz, kapsüllü, çomak şeklindedir. A,B,C olmak üzere üç serovarı mevcuttur. Epizootiyoloji: Tavuklar etkenin doğal konakçıklarıdır. Gençler çok duyarlıdır ve hastalık çok şiddetli seyreder. Semptomlar: İnkübasyon süresi 1-3 gün. Duyarlı hayvanın bulunduğu sürülerde belirtiler 7-10 gün içinde görülür. En belirgin […]

INFEKSİYÖZ LARİNGOTRACHEİTİS – ILT Kanatlılarda Avian herpes virüs 1 tarafından oluşturulan, akut subakut, kronik formlarda seyreden, solunum sistemi yangısı, öksürük solunum güçlüğü ve konjonktivit ile karakterize bulaşıcı, ölüm oranı % 10-30 arasında değişen;  daha çok ergin hayvanlarda gözlenen viral bir hastalıktır. Etken; Herpesvirus familyasına ait bir DNA virüsüdür. Her yaştaki yumurta tavukları enfekte olabilmektedir.  Hastalığa, […]

KANATLI ÇİÇEĞİ Kanatlıların (tavuk, hindi, güvercin, kanarya) sakal, ibik, yüz, göz ve ağız kenarlarında, deride, tüy folliküllerinde küçük lezyonlar ve kabarcıklar(kutanöz form); ağız, dil, yutak, larinks, üst solunum yolu mukozasında küçük veya büyük membranlar (difterik form)tarzında bozukluklar oluşturan bulaşıcı viral bir hastalıktır. Etken; Poxviridae familyasından Avipoxvirus DNA virüsüdür. İmmunolojik yönden birbirine benzerlik gösteren 4 suşu […]

KANATLI LÖKOZU (LENFOİD LEUKOSİS) Tavukların çeşitli organlarında, küçük veya büyük, lenfoid hücre (genellikle B lenfositler) üremeleri (lenfoproliferasyonu) sonucu oluşan tümörlerle karakterize olan kronik ve bulaşıcı viral bir hastalığıdır. Etiyoloji: Etken retroviridae grubuna ait avian retrovirus cinsi, leucosis/sarcoma virusudur. İki adet tek iplikçiği olan RNA virüsüdür. A,B,C,D ve J olmak üzere subgrupları mevcuttur. Epidemiyoloji: Etken asıl […]

KANATLI TÜBERKÜLOZU Mycobacterium avium tarafından oluşturulan ve hayvanın çeşitli organlarında tüberküllerin oluşması ile karakterize olan, bulaşıcı ve kronik bakteriyel bir hastalıktır. Zoonoz bir hastalık olup, daha çok immun sistemi baskılanmış insanlar için tehlike oluşturmaktadır. Etken; M. avium gram pozitif, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz ve aside dirençli bir bakteridir. Besi yerlerinde 20-25 günde üreme gösterir. Bulaşma; Genellikle […]